“Onze aarde heeft kanker”
RTL Z-redacteur Frederieke Hegger over de economie van de toekomst, duurzaamheid en de keuzes die we elke dag maken.
Een indrukwekkende laatste videoboodschap van Wubbo Ockels brengt redacteur Frederieke Hegger tot de vraag: hoe maken we een megaprobleem als klimaatverandering nou behapbaar?
Op de redactie het gebruikelijke geroezemoes (lees: lawaai, iets waar ik inmiddels niet meer zonder kan). In mijn Twitter time line zie ik het filmpje voorbij komen: de laatste boodschap van Wubbo Ockels. *slik* Ik zet de koptelefoon op mijn hoofd, het redactielawaai verstomd. Na 1 minuut kijken staat er water in mijn ogen.
Als u nog 1 ding doet vandaag, kijk dan even dit filmpje:
“Onze aarde heeft kanker.” Niks kwetsbaarder en echter dan iemands laatste boodschap.
Ik keek dit filmpje op de laatste dag van de grote klimaatconferentie in Lima. Huh, wat, wie? Ja, een evenement in Peru over klimaatbeleid. Wereldleiders zijn daar bijeen om te steggelen over misschien wel het grootste probleem van deze eeuw. Kort samengevat staan welvarende westerse landen recht tegenover de opkomende landen. Westerse landen vinden dat alle landen (opkomend of niet) paal en perken moeten stellen aan hun CO2 uitstoot.
Opkomende landen, zoals China, vinden dat de bal vooral bij westerse landen ligt, zij hebben immers het meeste uitgestoten en de boel verpest.
Vingerwijzen
Opkomende landen, zoals China, vinden dat de bal vooral bij westerse landen ligt, zij hebben immers het meeste uitgestoten en de boel verpest. Daarnaast is er nog discussie over geld (wanneer/hoeveel/wie) en de mate waarin klimaatafspraken ‘bindend’ gaan zijn. Anyway, die onderhandelingen lopen zoals altijd uiterst moeizaam. De draft documenten zitten vol met jargon. En iedereen wijst met een vingertje naar de ander.
Zo. Ben je er nog? Dan nu ander nieuws.
Vandaag was namelijk ook de dag dat ik voor RTL Nieuws wat schreef over onze energierekening. Die is dit jaar tot 200 euro goedkoper, omdat we in 2014 veel minder hebben gestookt dan vorig jaar. Reden: 2014 was volgens het KNMI het warmste jaar in – freaking – 300 jaar.
Koorts. Zouden ze dat bij mensen noemen.
Voel je meer emotie bij het nieuwsbericht over de energierekening dan bij een mini verslag over een saaie klimaatconferentie? Dat is volkomen normaal. Uit onderzoek blijkt namelijk dat ons brein een ‘get-out-of-the-way-machine’ is. We denken van nature op de korte termijn. Als er een bal naar je hoofd vliegt, duik je gelijk weg. Verspreid zich een probleem over meerdere jaren, dan laat je het liever zitten. Te ver weg, te overweldigend. We willen bovendien instant gratification: liever nu één marshmellow, dan twee over een week.
Deze Ted Talk “The battle between your present and future self” laat dat prachtig zien:
Je bestaat eigenlijk, zo zegt onderzoeker Daniel Goldstein, uit twee personen: je huidige zelf en je toekomstige zelf. Die twee hebben vaak compleet tegengestelde belangen.
Nu vs. de toekomst
Mijn huidige zelf heeft nu behoefte aan een gênante hoeveelheid chocola en een chillavond op de bank. Mijn toekomstige zelf is gebaat bij een salade en avondje doorwerken. Vaak wint je huidige zelf het van de toekomstige versie. Het vergt namelijk een flinke dosis zelfdiscipline om iets te doen voor een fijne toekomst. Bij klimaatverandering is dat niet anders: lange termijn investeringen in cleantech zijn niet fijn voor de huidige portemonnee van de overheid, maar misschien wel beter voor de toekomst.
We moeten onszelf zien in de toekomst, om ons verbonden te voelen met de toekomst. Wie een bejaarde versie van zichzelf ziet, zo is de gedachte, gaat bijvoorbeeld meer sparen voor zijn/haar oude dag.
Goldstein biedt gelukkig ook een oplossing. We moeten onszelf zien in de toekomst, om ons verbonden te voelen met de toekomst. Een verouderings-tool helpt daarbij, zegt hij. Wie een bejaarde versie van zichzelf ziet (bij voorkeur blij of ongelukkig), zo is de gedachte, gaat bijvoorbeeld meer sparen voor zijn/haar oude dag.
Ik heb de proef op de som genomen (met de app ‘Old Face’).
Oei. Ik weet niet of ik nu meer ga sparen. (En wat lijk ik verdorie veel op mijn moeder. Hoewel zij geen wallen heeft, dat biedt hoop).
Willen we klimaatverandering ‘dichterbij huis’ brengen, dan zouden we onszelf dus kunnen confronteren met een de eigen leefwereld in de toekomst. Een positief toekomstbeeld bij de ‘juiste’ acties: clean tech utopia, Internet of Things, alles lekker duurzaam. Doen we weinig dan treedt het negatieve scenario in werking: extreem weer, fatsoenlijk eten alleen voor de rijken, massa immigratie en ga zo maar door.
Iemand die niet eens een ’toekomstige zelf’ had om rekening mee te houden, dacht zélfs op zijn sterfbed aan die van ons.
Ver-van-je-bedshow
Maar die doemscenario’s kennen we: het blijft een ver-van-je-bedshow. Een andere methode werk wellicht beter; dat heeft ook Wubbo Ockels ons laten zien. Door niet zozeer het oude te bevechten, maar in kleine stappen te bouwen aan het nieuwe, maakte hij een groot wereldprobleem behapbaar. Solarauto’s, Happy Energy en tal van andere cleantech initiatieven. Hij werkte aan projecten waar zowel je huidige zelf als je toekomstige versie beter van wordt. Een soort gezonde chocola.
En juist dat is wat mij ontroert. Iemand die niet eens een ’toekomstige zelf’ had om rekening mee te houden, dacht zélfs op zijn sterfbed aan die van ons. En vooral aan die van de aarde als geheel.
Wat een held ben je dan.
Laat een reactie achter