Door: Arjen Schreuder www.nrc.nl
Speed-pedelec
Per 1 juli veranderen de regels voor speed-pedelecs. De elektrische fiets is te snel, en moet de rijbaan op. De Fietsersbond bepleit uitzonderingen.
Het rijdt reuze comfortabel. Je stapt op een ogenschijnlijk doodnormale tweewieler maar zodra je harder trapt, zoef je met relatief hoge snelheid door het landschap. Geluidloos. Uitstootloos. Weldadig.
„Jazeker”, zegt Claudia Cobelens, moeder van drie kinderen. „Het is een heel flexibel vervoermiddel. Je kunt er heel snel mee rijden, maar ook langzaam. Ik heb de indruk dat mensen die maatregelen nemen voor de speed-pedelec er zelf nooit op hebben gereden.”
Cobelens (44) fietst sinds anderhalf jaar dagelijks van haar woning in de Rotterdamse wijk Nieuw-Terbregge naar haar werk bij een organisatie voor onderwijs en ict in Zoetermeer. Een afstand van vijftien kilometer, die ze in een half uur overbrugt. Per speed-pedelec. Sneller dan met de auto in de spits, of met het openbaar vervoer. „Zonder de speed-pedelec had ik deze baan niet genomen.”
Bromfiets
Sinds begin dit jaar geldt de speed-pedelec niet meer als een snorfiets maar als de snellere bromfiets. Het blauwe kentekenplaatje is verruild voor een geel. Een helm dragen is verplicht. En, het belangrijkste: de speed-pedelec mag niet langer op het gewone fietspad. Je moet voortaan op de rijbaan rijden, of op een bromfietspad. Dat is vooral binnen de bebouwde kom lastig; tussen personenauto’s, trucks en bussen door.
Vanaf zaterdag 1 juli gaat de maatregel, na een overgangsregeling sinds begin dit jaar, voor alle speed-pedelecs in. Wie zich niet aan de nieuwe regels houdt, kan een bekeuring krijgen van 90 euro.
Regels van de Europese Unie maakten de maatregel noodzakelijk. Een speed-pedelec geldt sinds dit jaar als een bromfiets. En bromfietsen horen op de rijbaan. Verkeer met min of meer dezelfde snelheid trekt samen op; dat leidt tot een vlottere en veilige doorstroming. De snelheid van de speed-pedelec is op het fietspad te hoog voor het andere verkeer, is de achterliggende gedachte.
Niet iedereen is het ermee eens. De Fietsersbond pleit voor uitzonderingen. Je zou met je speed-pedelec wel op snelfietsroutes mogen rijden, vindt de bond, en niet op drukke wegen waar auto’s hard rijden.
“Fietsen op rijbaan gaat niet”
„Fietsen op de rijbaan gáát helemaal niet”, vertelt Claudia Cobelens. „Ik heb het de afgelopen maanden geprobeerd. Door rustige woonwijken met 30-kilometerzones is het oké, maar er zijn ook wegen met hogere maximumsnelheden. Automobilisten snijden me af bij het inhalen. Er zat laatst een bus achter me; de chauffeur begon keihard te toeteren.” Ze is niet van plan aan de nieuwe maatregel gehoor te geven. „Dan maar een bekeuring.”
Na haar werk haalt ze weleens haar drie kinderen van zes, acht en tien jaar op na de muziekles. Samen fietsen ze vervolgens naar huis. „Moet ik dan straks op de rijbaan rijden, en mijn drie kinderen op het fietspad? Dat ga ik niet doen.” Ze heeft er een mailtje over gestuurd naar het ministerie van Infrastructuur en Milieu.
Er rijden in Nederland ruim tienduizend speed-pedelecs rond. Een relatief kleine groep vergeleken met de anderhalf miljoen ‘gewone’ elektrische fietsen, die niet zoals de speed-pedelec 45 kilometer per uur kunnen halen, maar slechts 25 kilometer per uur.
De kleine groep speed-pedelecs is wel „heel interessant”, zegt directeur Saskia Kluit van de Fietsersbond. Want de speed-pedelec zou wel eens reusachtig populair kunnen worden. Met zo’n fiets wordt het mogelijk de auto te laten staan als je tot ongeveer twintig kilometer van je werk woont. „Als je 10 procent van alle forenzen op vijftien kilometer van hun werk zou kunnen verleiden de auto te laten staan, dan lossen we alle files op.”
Ook voor bewoners van krimpregio’s is de speed-pedelec machtig interessant. „Je hebt geen auto meer nodig om voorzieningen op grotere afstand toch te kunnen bereiken.”
Betere gezondheid
De speed-pedelec is een goede manier om mensen uit hun auto te krijgen, denken ze bij de Fietsersbond. „Dat komt de luchtkwaliteit ten goede; de gezondheid van de mensen zelf; je vermindert het verkeerslawaai; en je houdt als individu heel veel geld over.”
Een speed-pedelec kost al gauw enkele duizenden euro’s, maar is nog altijd veel goedkoper dan een auto. Ook de samenleving is voordelig uit; een fietspad kost veel minder dan verbreding van de snelweg. En dan zwijgen we nog maar over de vermeden kosten van milieuvervuiling door het autoverkeer.
Alle reden dus voor gebruikers van de speed-pedelec en de Fietsersbond om te pleiten voor „maatwerk”. Natuurlijk is het waar dat je met een speed-pedelec op het fietspad de ‘gewone’ fietsers niet altijd blij zult maken. De snelheidsverschillen kunnen namelijk ook gevaarlijke situaties opleveren. Maar, zeggen verschillende bestuurders, je kunt ook een maximumsnelheid voor het fietspad instellen. En, zegt Claudia Cobelens: „Je kunt je toch aanpassen aan de rest van de fietsers op het fietspad? Op het fietspad rij ik geen 40 kilometer per uur.”
Soepelere regels
De soep wordt vermoedelijk niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend. Gemeenten en provincies, bijvoorbeeld Gelderland, werken al aan uitzonderingen op het verbod van een speed-pedelec op het fietspad.
Veel bekeuringen zullen er ook niet worden uitgedeeld, denkt Saskia Kluit van de Fietsersbond. „Het is de komende maanden vooral zaak om te kijken hoe het loopt. Het heeft ook met gewenning te maken, bij automobilisten en speed-pedelecrijders.” De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) doet inmiddels onderzoek naar de effecten van de maatregel.
In de ideale wereld van de Fietsersbond bestaat het conflict tussen fietsers en auto’s binnen de bebouwde kom niet meer, als er „meer ruimte” voor fietsachtige voertuigen in het algemeen komt: gewone fietsen; elektrische fietsen; elektrische bakfietsen; elektrische karretjes met of zonder chauffeur die allemaal op de rijbaan zouden kunnen rijden. Mits automobilisten gaan beseffen dat niet zij de baas zijn op de rijbaan, maar die elektrische fietsen, dat auto’s als het ware „te gast” zijn op stadswegen.
Tweewielers 25 of 45 km per uur – dat maakt veel uit
Er zijn verschillende tweewielers die je op fietspad of rijbaan kunt tegenkomen.
Bromfiets
Een bromfiets rijdt maximaal 45 kilometer per uur. Je moet een geel kentekenplaatje hebben. Ook is dragen van een helm verplicht, net als een bromfietsrijbewijs. Binnen de bebouwde kom moet een bromfiets zo veel mogelijk op de rijbaan rijden. Vóór deze maatregel, genomen in 1999, waren er volgens de SWOV veel ongevallen op kruispunten doordat bromfietsers met hogere snelheid dan verwacht op het fietspad reden en niet of te laat werden opgemerkt.
Snorfiets
Een snorfiets lijkt veel op een bromfiets, maar haalt slechts maximaal 25 kilometer per uur. Als ze niet zijn opgevoerd, tenminste. Snorfietsen zijn voorzien van een blauw kentekenplaatje. Dragen van een helm is niet verplicht, wel moet je een rijbewijs hebben. Snorfietsen rijden altijd en overal op het fietspad.
Elektrische fiets
Een ‘gewone’ elektrische fiets levert vermogen als je op de pedalen trapt. Deze ‘trapondersteuning’ werkt tot 25 kilometer per uur. De elektrische fiets geldt als een ‘gewone’ fiets en een helm dragen is niet verplicht. Ook ontbreekt een kentekenplaatje. Net als ‘gewone’ fietsen rijden de elektrisch aangedreven fietsen op het fietspad.
Speed-pedelec
De speed-pedelec is een elektrische fiets met een groot vermogen, en biedt trapondersteuning tot 45 kilometer per uur. Deze fiets geldt vanaf begin dit jaar niet langer als een snorfiets, maar als een bromfiets, waarop je óók 45 kilometer per uur mag rijden. Het dragen van een helm is verplicht, net als voor bromfietsers. Ook is een geel kentekenplaatje verplicht. Vanaf 1 juli mag de speed-pedelec net als de bromfiets in principe alleen nog op de rijbaan rijden, en niet meer op een fietspad.
Laat een reactie achter